ნეიროპათიის ტვირთი

მტკივნეული ნეიროპათიის ტვირთი საქართველოში: ზოგიერთი კომპონენტის მარტივი გამოთვლის მცდელობა

გიორგი გეგელაშვილი, 2010 წელი

მტკივნეული ნეიროპათიით დაავადებული ადამიანების რაოდენობა საქართველოში

ექსტრაპოლაციური გამოთვლა

ეპიდემიოლოგიური მონაცემების არარსებობის გამო უნდა ავიღოთ ლოგიკური და ემპირიული მეთოდით გამოთვლილი რიცხვი.

ექსტრაპოლაციისთვის შესაძლებელია გამოვიყენოთ ევროპული ეპიდემიოლოგიური კვლევის შედეგები. ამ კვლევებით, ნებისმიერ მოცემულ მომენტში, მტკივნეული ნეიროპათიით დაავადებული უნდა იყოს 50-დან ერთი ადამიანი. ვფიქრობთ, რომ საქართველოსთვის ეს მაჩვენებელი შესაცვლელია რამდენიმე მიზეზის გამო:

1.	გერიატრიული კონტინგენტის სიმცირე
	1.1.	ტკივნეული ნეიროპათია მკვეთრად იზრდება ხანდაზმულობის კვალდაკვალ.
	1.2.	საქართველოში კი სიცოცხლის ხანგრძლივობის მაჩვენებელი 2008 წლის მონაცემებით შეადგენდა 71,55წ-ს. ეს ციფრი რამდენადმე მაღალია იმავე წელს მსოფლიოს (68.95წ.) და განვითარებადი ქვეყნების (67.82წ.) საშუალო მაჩვენებლებზე, თუმცა მნიშვნელოვნად ჩამორჩება ევროკავშირის ქვეყნების დონეს (80.73წ.).
2.	მტკივნეული ნეიროპათიის გამოვლინების სიმცირე
	2.1.	პირველადი ჯანდაცვის დაწესებულებების სიმცირე
	2.2.	სამედიცინო სერვისზე ხელმისაწვდომობის სიმცირე
		2.2.1.	საქართველოში ჯანდაცვის დაფინასების ძირითადი წყარო მოსახლეობის კერძო დანახარჯებია.
		2.2.2.	ბოლო წლებში აბსოლუტური მაჩვენებლების ზრდის მიუხედავად, სახელმწიფო ხარჯების წილი ჯერ კიდევ მოკრძალებულია.
		2.2.3.	2000წ სახელმწიფომ ჯანდაცვისთვის 1 სულზე დახარჯა 26 საერთაშორისო $ [1], ხოლო 2006 წელს 73 (2.8-ჯერ მეტი); ამ მაჩვენებლით 2006წ საქართველო გაუთანაბრდა საშუალოზე დაბალ შემოსავლიან ქვეყნებს, თუმცა 17.8-ჯერ ჩამორჩებოდა ევროპას. [2]
		2.2.4.	ევროპის რეგიონში ჯიბიდან გადახდის საქართველოს მაჩვენებელი ყველაზე მაღალია ტაჯიკეთის შემდეგ (73%). [3]

თუ პირობით შესწორების კოეფიციენტად შემოვიღებთ - 1:2, უნდა ვივარაუდოთ, რომ საქართველოში ნებისმიერ მოცემულ მომენტში მტკივნეული ნეიროპათიით დაავადებული გამოვლენილი პაციენტი უნდა იყოს 100-დან ერთი. თუ ვივარაუდებთ, რომ საქართველოში რეალურად უნდა ცხოვრობდეს ოთხ მილიონამდე ადამიანი, მტკივნეული ნეიროპათიით დაავადებული უნდა იყოს, სულ მცირე, 35-40 ათასი ადამიანი.

დასკვნა:
საქართველოში მტკივნეული ნეიროპათიით დაავადებული უნდა იყოს, სულ მცირე, 35-40 ათასი ადამიანი.

ქრონიკული ტკივილის პირდაპირი სამკურნალო დანახარჯები საქართველოში

სამკურნალო დანახარჯების გამოთვლა

1. დანახარჯები ძლიერი/შეუპოვარი პერიფერიული ნეიროპატიული ტკივილის მედიკამენტურ მკურნალობაზე ტიპური მედიკამენტების მაგალითზე

ფარმაკოლოგიური ჯგუფი	წამლის საერთაშორისო დასახელება	წამლის კომერციული დასახელება	დოზა/ მგ	რაო- დენობა	ფასი	ერთ თვეზე დანა- ხარჯი/ მინ	ერთ თვეზე დანა- ხარჯი/ მაქს	მინ	მაქს
ანტი- დეპრესიული საშუალებები	Amitriptyline	ამიტრიპტილინი	25	50	2.75	2	6	2
	Venlafaxine	ვენლაქსორი	37,5	30	27.35	28	56
	Venlafaxine	ვენლაქსორი	75	30	50.35	50	100		100
ანტი- კონვულსიური საშუალებები	Carbamazepine	გენერიკი	200	50	5.03	15	20	15
	Carbamazepine	ტეგრეტოლი რეტარდი	400	50	20.24	20	50
	Gabapentin	გაბაგამა	400	50	81.97	150	300
	Pregabalin	ლირიკა	150	1	3.17	190	380		380
არაოპიოიდური ტკივილის გამაყუჩებლები ("ფეინ ქილერები")	Paracetamol	გენერიკი (3-8 ტაბ/დ)	500	10	0.4	3.6	10	3.6
	Paracetamol	პანადოლი (3-8 ტაბ/დ)	500	12	1.1	8.25	22
	Naproxen	აქსენ ფორტე (1-2 ტაბ/დ)	550	10	17.35	52	104		104
	Etodolac	ეტოდინი ფორტე (1-3 ტაბ/დ)	400	28	32.45	33	99
მინიმალური და მაქსიმალური ყოველთვიური დანახარჯები მედიკამენტებზე								21	489

მკურნალობა ჩვეულებრივ მიმდინარეობს 3 წამლით: ანტიდეპრესიული საშუალება + ანტიკონვულსიური საშუალება + ტკივილის გამაყუჩებლები

მინიმალური დანახარჯი მედიკამენტებზე იაფი საშუალებებით და მცირე დოზებით: 2 + 15 + 4 = 21 ლარი მაქსიმალური დანახარჯი მედიკამენტებზე თანამედროვე საშუალებებით და საშუალო/მაღალი დოზებით: 15 + 380 + 104 = 489 ლარი

2. ფსიქოთერაპია

მომსახურეობის დასახელება	ერთეულის ფასი	თვიური დანახარჯი მინ	თვიური დანახარჯი მაქს
დაბალკვალიფიციური ფსიქოთერაპევტი	20	100	200
მაღალლკვალიფიციური ფსიქოთერაპევტი	50	250	500

3. ფიზიოთერაპია

მომსახურეობის დასახელება	ერთეულის ფასი	თვიური დანახარჯი მინ	თვიური დანახარჯი მაქს
დაბალტექნოლოგიური ფიზიოთერაპია	10	50	100
მაღალლტექნოლოგიური ფიზიოთერაპია	15	75	150
მაღალტექნოლოგიური ფიზიოთერაპია 2 მეთოდით	30	150	300

4. ექიმის კონსულტაცია

მომსახურეობის დასახელება	ერთეულის ფასი	თვიური დანახარჯი მინ	თვიური დანახარჯი მაქს
გამოუცდელი ექიმი	20	20	40
გამოცდილი ექიმი	30	30	60
მაღალი კატეგორიის ექიმი	50	50	100

ქრონიკული არასიმსივნური ტკივილის მართვის ძირითადი თავისებურებები საქართველოში

ცოდნის დეფიციტი

უწყებრივი ნების არარსებობა

სამედიცინო სერვისების უკიდურესი დანაწევრებულობა

საზოგადოების ინფორმირებულობის დეფიციტი

ტკივილის კლინიკების არარსებობა.

ტკივილის მართვის ცნობიერების ასამაღლებელი მეთოდები

ფლაერი

ბუკლეტი

პრეზენტაცია

ლექცია

სემინარი

ტრენინგი

საერთაშორისო ტრენინგი (მაგ., ბრიტანეთის ტკივილის საზოგადოების საერთაშორისო ლექტორების მონაწილეობით).

დასკვნა

ყოველთვიური პირდაპირი დანახარჯები მინიმუმი 1 + 2 + 3 + 4 (21+ 100 + 50+ 20) = 191 ლარი

ყოველთვიური პირდაპირი დანახარჯები მაქსიმუმი 1 + 2 + 3 + 4 (489 + 500 + 300 + 100) = 1389 ლარი

ყოველთვიური პირდაპირი დანახარჯები უმწეოთათვის არასრულყოფილად დაფინანსებული სერვისების შემთხვევაში შეიძლება იყოს 1 + 2 (არ ფინანსდება) + 3 (ფინანსდება) + 3 (შეიძლება დაფინანსდეს ნაწილობრივ) + 4 (ფინანსდება) = 21-დან 71 ლარამდე (21 + 50).

ილუსტრაციები

სურათი 1

სურათი 2

სურათი 3

სურათი 4

სურათი 5

სურათი 6

ლიტერატურა

[1] PPP int. $ - საერთაშორისო დოლარის ექვივალენტი მსყიდველობისუნარიანობის პარიტეტულ ერთეულებში.
[2] World health statistics 2009. © World Health Organization 2009, pp.: 111, 117.
[3] The European health