ნოციცეპტური რეცეპტორები და არხები
კახაბერ ჭელიძე
ცხრილი 1: რეცეპტორების და არხების როლი ფიზიკური სტიმულის ზემოქმედების და ფარმაკოლოგიური ინტერვენციის პროცესში.
სტიმული/ლიგანდი
|
რეცეპტორები / არხები
|
ინტერვენცია
|
|
აქტივაცია
|
სენსიტიზაცია
|
|
მაღალი ტემპერატურა
|
ვანილოიდური რეცეპტორი (TRPV-1, TRPV?, TRPV-2)
|
ვანილოიდური რეცეპტორი (TRPV-1, TRPV?, TRPV-2)
|
კაპსაიცინის სალბუნი
|
დაბალი ტემპერატურა
|
სიცივისა და მენთოლის რეცეპტორი (CMR1)
|
სიცივისა და მენთოლის რეცეპტორი (CMR1)
|
გაცივება
|
მექანიკური დეფორმაცია
|
გაჭიმვის იონური არხები
|
გაჭმივის იონური არხები
|
იმობილიზაცია
|
ცხრილი 2: რეცეპტორების და არხების როლი სენსიტიზაციის უნარის მქონე სუსტანციების ვებაში და ფარმაკოლოგიურ ინტერვენციაში.
სტიმული/ლიგანდი
|
რეცეპტორი/არხი
|
ინტერვენცია
|
|
აქტივაცია
|
სენსიტიზაცია
|
|
სეროტონინი
|
სეროტონინის რეცეპტორი (5HT3)
|
სეროტონინის რეცეპტორები (5HT1, 5HT2)
|
|
ჰისტამინი
|
ჰისტამინის რეცეპტორი (H1)
|
ჰისტამინის რეცეპტორი (H1)
|
გაცივება
|
მექანიკური დეფორმაცია
|
გაჭიმვის იონური არხები
|
გაჭიმივის იონური არხები
|
ა/ჰისტამინები
|
წყალბადის იონები
|
ვანილოიდური რეცეპტორი (TRPV-1, ASIC 3/2b)
|
ვანილოიდური რეცეპტორი (TRPV-1)
|
|
ბრადიკინინი
|
ბრადიკინინის რეცეპტორი (B2)
|
ბრადიკინინის რეცეპტორები (B1, B2)
|
|
პროსტაგლანდინი E1, E2
|
|
პროსტაგლანდინის რეცეპტორი (EP2, 3C, 4)
|
NSAID, COX-2 ინჰიბიტორი
|
ატფ
|
პურინერგული რეცეპტორი (P2X3)
|
პურინერგული რეცეპტორი (P2Y2)
|
|
კაპსაიცინი
|
ვანილოიდური რეცეპტორი (TRPV-1)
|
ვანილოიდური რეცეპტორი (TRPV-1)
|
კაპსაიცინის სალბუნი
|
ცხრილი 3: რეცეპტორების და არხების როლი ტკივილის შემასუსტებელი სუსტანციების გააქტივებაში და ფარმაკოლოგიურ ინტერვენციაში.
სტიმულლიგანდი
|
რეცეპტორი არხი
|
ინტერვენცია
|
ენდორფინები
|
ოპიოიდური რეცეპტორები (μ,δ,κ)
|
|
ოპიოიდები MOR-NRI
|
კანაბინოიდები
|
CB1, CB2?
|
|
ტეტრა ჰიდროკანაბინოლი
|
სომატოსტატინი
|
SST2
|
|
|
|
|