ნოციცეპტური და ნეიროპათიული ტკივილი

       გიორგი გეგელაშვილი

განმასხვავებელი ნიშნები  

 


სტიმულის წარმოშობა

მდებარეობა

ხასიათი

გავრცელება და გადაცემა

მაგალითები

ნოციცეპტური ტკივილი

 

ზერელე სომატური ტკივილი

კანის ან ლორწოვანის (პირის ღრუ, ცხვირი, ანუსი) ნოციცეპტორები. ნოციცეპტული სტიმული აშკარაა.

კარგად ლოკალიზდება

ჩვეულებრივ მჭრელი, მწველი, ან მჩხლეტავია

არ ვრცელდება, არ გადაეცემა

* აბსცესი
* ქირურგიული ჩარევის შემდგომი ტკივილი
* ზერელე, არაღრმა ტრავმა ამ დამწვრობა

ნოციცეპტური ტკივილი

 

ღრმა სომატური ტკივილი

ძვლის, სახსრების, კუნთების და შემაერთებელი ქსოვილის
ნოციცეპტორები. ნოციცეპტული სტიმული აშკარაა.

ჩვეულებრივ კარგად ლოკალიზდება და პალპაციის დროს შეინიშნება დაჭიმულობა.

ჩვეულებრივ ყრუ ან მფეთქავი ხასიათისაა

ტკივილი  გადაეცემა კანის შესაბამის მიდამოს. არ ახლავს სენსორული დისფუნქცია.

* ძვლის მეტასტაზური დაზიანება
* მოტეხილობა
* კრამპი
* ნამგლისებრი კრიზი

ნოციცეპტური ტკივილი

 

ვისცერული ტკივილი

შინაგანი ორგანოების (ღვიძლი, პანკრეასი, პლევრა, პერიტონეუმი) ნოციცეპტორები.

ცუდად ლოკალიზდება, დიფუზურია.  დაზიანების შესაბამისი ადგილის პალპაცია აძლიერებს ტკივილს.

ჩვეულებრივ ყრუ, კრამპის მსგავსი, დამწოლი, მოჭერის, ღრმა შეკუმშვის, სპაზმური ან ჭვალის ხასიათისაა. ხშირად თანხლებულია გულისრევით, ოფლიანობით ან ღებინებით.

ტკივილი შეიძლება გადაეცეს კანის იმ მიდამოს, რომელიც ინერვირდება იგივე ნერვის  ფესვებით, რაც დაზიანებული ორგანო. სხვა შემთხვევაში ტკივილის გავცელება შეიძლება არ ემთხვეოდეს ინერვაციის მიდამოს. არ ახლავს სენსორული დისფუნქცია.

* ყაბზობა
* მჟავე პროდუქტის ჭარბი მოხმარება
* პლევრიტი
* მეტასტაზი ღვიძლში

ნეიროპათიული ტკივილი

გენერირდება სხვადასხვა ადგილებში და ყოველთვის არ არის სტიმულზე დამოკიდებული.

ცუდად ლოკალიზდება.  ემთხვევა დაზიანებული ნერვის ანატომიურ საზღვრებს.

პაციენტებს უჭირთ ტკივილის აღწერა. ეთნიკურად განსხვავებული ადამიანები თავისებურად განმარტავენ საწუხარს: წვა, ჩხვლეტა, ჭრა, დასუსხვა. ტკივილი შეიძლება გაჭიანურდეს ან უკუქცევითი იყოს.

ტკივილი აღიქმება დაზიანებული ნერვის საინერვაციო მიდამოში. ტკივილის ირადიაცია შეიძლება უჩვეულოც იყოს.  თანხლებულია სენსორული დიფუნქციით (სიზესთეზია, ჰიპოესთეზია, ჰიპერესთეზია,  ალოდინია).

* ზურგის ტვინის ტრავმა, სიმსივნე
*გაფანტული სკლეროზი
*ინსულტი
*აივ-ნეიროპათია
*სიმსივნური ნეიროპათია
*ვინკრისტინით თერაპიის შემდგომი ნეიროპათია
*ფანტომური ტკივილი.

 

  Copyright 2012