ტკივილის დაღმავალი დათრგუნვა

      კახაბერ ჭელიძე

ტკივილის დაღმავალი დამთრგუნავი სისტემა სათავეს იღებს შუა ტვინის წყალსადენის მიმდებარე ცენტრალური რუხი ნივთიერებიდან. იგი შეიცავს დიდი რაოდენობით ოპიოიდურ რეცეპტორებს და უზრუნველყოფს ინჰიბიტორულ ეფექტს შემდეგი სტრუქტურების

სეროტონის სისტემა

ნაკერის დიდი ბირთვი - nucleus raphe magnus

ნორეპინეფრინის სისტემა

ლურჯი ალაგი - locus ceruleus

დაღმავალი ბოჭკოები ქმნიან სინაფსებს სპინალური დონის აფერენტულ ბოჭკოებთან. სინაფსურ გადაცემებში ძირითად ნეიროტრანსმიტერებს წარმოადგენენ:

ენდორფინები

სეროტონინი (5-HT) და

ნორეპინეფრინი (NE). [1]

ნორეპინეფრინი მონაწილეობს ტკივილის დაღმავალი ინჰიბიციის პროცესში, ხოლო სეროტონინი - როგორც შემსუბუქებაში, ასევე ტკივილის გაძლიერებაში.

ნორეპინეფრინი ანტინოციცეპტიური ნეიროტრანსმიტერია.

სეროტონინმა შეიძლება გამოავლინოს როგორც ანტინოციცეპტიური, ასევე პრონოციცეპტიური მოქმედება.

სურათზე: ტკივილის დაღმავალი ნერვული გზები

ტკივილის დამთრგუნავი ნეიროტრანსმიტერები და რეცეპტორები

ნეირო-ტრანსმიტერი	წყარო	რეცეპტორი	ტკივილგამაყუჩებელი
ენდორფინი, ენკეფალინი, დინორფინი	ინტერნეირონები	ოპიოიდური რეცეპტორები μ δκ	ოპიოიდები, MOR-NRI
ნორადრენალინი	დაღმავალი ნეირონები	a2რეცეპტორი	კლონიდინი, დექს-მედეტომიდინი, MOR-NRI
სეროტონინი	დაღმავალი ნეირონები	5-HT1B, 2, 3რეცეპტორი	ტრიპტანები

 

 

[1] ერთ-ერთი ქატექოლამინის საერთაშორისო სახელწოდებიდან Norepinephrine (INN); ევროპაში გავრცელებულია სხვა აბრევიატურა NA = Noradrenaline (BAN)